W okresie międzywojennym polska kawaleria składała się z 40 pułków. W skład Wojska Polskiego wchodziło 27 pułków ułanów, 3 pułki szwoleżerów i 10 pułków strzelców konnych.
Po wojnie 1920r. śpiewano przyjęty powszechnie refren:
Pułki Szwoleżerów:
1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
(WARSZAWA, Otok amarantowy)
Pułk wystawiał warty honorowe w Belwederze, a jeden ze szwadronów (zwykle 2) pełnił funkcję szwadronu reprezentacyjnego.
Szwoleżery kręcą głową,
Chcą być Gwardią Narodową.
Ref. Lance do boju…
2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich
(STAROGARD, Otok biały)
Jeszcze jako 2 Pułk Ułanów Legionów wykonał 13 czerwca 1915r. szarżę pod Rokitną:
Skaczą płoty i bariery,
Rokitniańskie Szwoleżery.
Ref. Lance do boju…
3 Pułk Szwoleżerów Mazowieckich
im. płk. Jana Kozietulskiego
(SUWAŁKI, Otok żółty)
Kto w Suwałkach robi dzieci,
Szwoleżerów to pułk trzeci.
Ref. Lance do boju…
Pułki Ułanów:
1 Pułk Ułanów Krechowieckich
im. płk. Bolesława Mościckiego
(AUGUSTÓW, Otok amarantowy)
24 lipca 1917r. szarża pod Krechowcami, a póżniej w 1920 roku niezliczone starcia z Armią Konną Budionnego wyrobiły Pułkowi świetną opinię. Ciocią Franią nazywano księżnę Franciszkę Korybut-Woroniecką, która w okresie formowania zaopatrzyła Pułk w konie, a potem wspomagała go finansowo.
Krechowiacy wszędzie znani,
To zasługa Cioci Frani.
Ref. Lance do boju…
Zawsze dzielni, wszędzie znani,
Krechowieccy to ułani.
Ref. Lance do boju…
2 Pułk Ułanów Grochowskich im. gen. Józefa Dwernickiego
(SUWAŁKI, Otok biały)
Kto w kieliszku topi troski,
To jest drugi pułk Grochowski.
Ref. Lance do boju…
3 Pułk Ułanów Śląskich
(TARNOWSKIE GÓRY, Otok żółty)
Płk. Cyprian Bystram dowodził w czasie walk z bolszewikami w 1920r. Do 1924r. nosił też nazwę „Dzieci Warszawy” (żółte – od koloru otoków). W 1919r. przeniesiony został pod Kraków, w 1922r. już jako pułk Ułanów Śląskich, do Tarnowskich Gór.
Za pogrzebem w szarżą leci,
To warszawski pułk jest trzeci.
Ref. Lance do boju…
4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich
(WILNO, Otok chabrowy)
Od 1927 stacjonuje w Wilnie („dziadek” to oczywiście Piłsudski)
Duszę swoją przegra w karty,
To ułanów pułk jest czwarty.
Ref. Lance do boju…
5 Pułk Ułanów Zasławskich
(OSTROŁĘKA, Otok wiśniowy)
Sformowany w 1918r. jako 5 Pułk Ułanów II Korpusu Polskiego gen. Hallera. Szarża pod Zasławiem 23 września 1920r. przyczyniła się do odwrotu Armii Konnej Budionnego rozsławiając pułk. Skrzynie ze zrabowanymi zegarkami porzucił podczas odwrotu w 1920r. jeden z oddziałów sowieckich.
Kto zegarki w polu zbiera?
To jest piąty pułk Hallera.
Ref. Lance do boju…
Tępi chamów jak cholera,
Pułk ułanów od Hallera.
Ref. Lance do boju…
6 Pułk Ułanów Kaniowskich
(STANISŁAWÓW, Otok błękitny)
Część kadry wywodziła się z austriackiego 6 Pułku Ułanów z Przemyśla, stąd Cesarsko-Królewski (C und K, lub K.u.K). Bitwa pod Kaniowem 11 maja 1918r.
Mina dumna, a łeb pusty,
To CK ułanów szósty.
Ref. Lance do boju…
7 Pułk Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego
(MIŃSK MAZOWIECKI, Otok amarantowy)
Pierwszym polskim oddziałem ułanów w XX wieku była „Siódemka Beliny”, siedmioosobowy patrol (po prawdzie bardziej pieszy niż konny) Strzelców Legionowych pod dowództwem Wł. Beliny-Prażmowskiego z 1914r.
Potem powstał 1 Pułk Ułanów Legionów „Beliny”, a w końcu trzypułkowa brygada z której wywodzą się 1 Pułk Szwoleżerów, 7 Pułk Ułanów i 11 Pułk Ułanów – w tej właśnie kolejności nazywane 1,2 i 3 „dzieckiem” Beliny.
Siódmy pułk, wszak wszyscy wiecie,
to Beliny drugie dziecię.
Ref. Lance do boju…
8 Pułk Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego
(KRAKÓW, Otok żółty)
Wywodził się z austriackiego 1 Pułku Ułanów z Krakowa. W 1919r. dostał na honorowego szefa ks. Poniatowskiego i na naramiennikach miał książęcy monogram zwany „mitrą”.
Ósmy zdobi nam salony,
Same grafy i barony.
Ref. Lance do boju…
9 Pułk Ułanów Małopolskich
(TREMBOWLA, Otok amarantowy)
Pułk dziewiąty chce czy nie chce,
Pod siodłami wozi wiechcie.
Ref. Lance do boju…
10 Pułk Ułanów Litewskich
(BIAŁYSTOK, Otok amarantowy)
Do lat trzydziestych Pułk miał w taborach zaprzęgi w stylu kresowym. Dowódcą do 1920r. był pełen fantazji płk. Władysław Obuch.
Jedzie ułan z dziesiątego,
Wyją psy na widok jego.
Ref. Lance do boju…
O dziesiątym nic nie wiemy,
Więc go chwalić nie możemy.
Ref. Lance do boju…
11 Pułk Ułanów Legionowych im. marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza
(CIECHANÓW, Otok biały)
Pół cywilny, pół wojskowy,
Jedenasty Legionowy.
Ref. Lance do boju…
12 Pułk Ułanów Podolskich
(KRZEMIENIEC, Otok amarantowy)
W pułku wiele było młodzieży Podolskiej, której rodzinne dobra zostały po drugiej stronie granicy.
Pułk dwunasty ruszył w pole,
po majątki na Podole.
Ref. Lance do boju…
13 Pułk Ułanów Wileńskich
(NOWA WILEJKA, Otok różowy)
Pierwszym dowódcą był mjr. Władysław Dąmbrowski. Po wyprawie kijowskiej w 1920r. w pułku znalazło się wielu ułanów z Pułku Tatarskiego im. Mustafy Achmatowicza. 1 szwadron nazwany później Tatarskim był ostatnim oddziałem polskiej jazdy tatarskiej.
A trzynasty, ten różowy,
To naprawdę pułk bojowy.
Ref. Lance do boju…
Z przodu księżyc, z tyłu gwiazda,
To nasza tatarska jazda.
Ref. Lance do boju…
14 Pułk Ułanów Jazłowieckich
(LWÓW, Otok żółty)L
W 1919 roku, podczas odwrotu wojsk interwencyjnych z Rosji, Pułk przeszedł z Odessy do granicy polskiej (podobno wraz z całym dobytkiem), wycinając sobie drogę pośród bolszewików. W sierpniu 1920r. bił się z Armią Konną Budionnego; pościg za bolszewikami trwał aż do października.
Hej, dziewczęta w górę kiecki!
Jedzie ułan jazłowiecki.
Ref. Lance do boju…
15 Pułk Ułanów Poznańskich
(POZNAŃ, Otok szkarłatny)
Kolor czerwony przewijał się w wielu elementach umundurowania Pułku, a i krwi w 1920r. przelano niemało, swojej również.
A kto wroga krwią zbroczony,
To 15-ty pułk czerwony.
Ref. Lance do boju…
Lepiej zginąć na dnie sracza,
Niźli służyć u Kierdacza.
Ref. Lance do boju…
16 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. gen. Gustawa Orlicz-Dreszera
(BYDGOSZCZ, Otok biały)
Formowany w Biedrusku pod Poznaniem, w 1920r. Pułk kilkakrotnie miał okazję napotkać bolszewickie tabory.
Piją z beczki, nie pijani,
To bydgoscy są ułani.
Ref. Lance do boju…
17 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. króla Bolesława Chrobrego
(LESZNO, Otok żółty)
Zbiorowisko wielkich panów,
Siedemnasty pułk ułanów.
Ref. Lance do boju…
18 Pułk Ułanów Pomorskich
(GRUDZIĄDZ, Otok chabrowy)
Dwa szwadrony 18 Pułku odcięte w 1920r. na Łotwie ewakuowały się drogą morską z Libawy do Gdyni (podówczas jeszcze była to wioska rybacka), zabierając pewną ilość polskich cywilów – w tym cywilów płci żeńskiej). W Pułku istniała Grupa Sportu Konnego, ale bez szczególnych sukcesów.
Mają dupy jak z mosiądza,
To ułani są z Grudziądza.
Ref. Lance do boju…
19 Pułk Ułanów Wołyńskich im. gen. Karola Edmunda Różyckiego
(OSTRÓG, Otok granatowy)
Pierwszym dowódcą był sławny zagończyk mjr. Feliks Jaworski, jego oddział w 1917-18r. prowadził bardzo brutalne walki z bolszewikami i ukraińcami, mordując i grabiąc – jednocześnie jednak broniąc miejscowej ludności polskiej. Granatowe otoki czapek nosiła również piechota.
Dziewiętnasty to hołota,
Bo ma otok jak piechota.
Ref. Lance do boju…
Dziewiętnasty to hołota,
Bo na konia siada z płota.
Ref. Lance do boju…
20 Pułk Ułanów im. króla Jana III Sobieskiego
(RZESZÓW, Otok amarantowy)
Honorowego szefa Pułk otrzymał w 1927r. Zazdrość z posiadania tak wspaniałej nazwy przyczyniła się do powstania wielu żurawiejek. Pułk sformowano w 1920r. z żołnierzy z 6 i 8 Pułku Ułanów („pany”) oraz 3 Pułku Strzelców Konnych („chamy”).
Monokl w oku, mina pana –
To ułani króla Jana.
Ref. Lance do boju…
21 Pułk Ułanów Nadwiślańskich
(RÓWNE, Otok turkusowy)
Pułk wywodził swe tradycje z napoleońskich 1 i 2 Pułków Ułanów Nadwiślańskich, którzy faktycznie Wisły nie zobaczyli. W 1920r. formowany w Starej Wsi pod Warszawą do rzeki miał już niedaleko.
Chociaż Wisły nie widzieli,
Nadwiślańskich miano wzięli.
Ref. Lance do boju…
22 Pułk Ułanów Podkarpackich
(BRODY, Otok biały)
Sformowany w 1920r. chronił pola naftowe pod Sanokiem.
Śmierdzą naftą, robią długi,
To jest pułk dwudziesty drugi.
Ref. Lance do boju…
23 Pułk Ułanów Grodzieńskich
(POSTAWY, Otok pomarańczowy)
W pułku służyło wielu prawosławnych Białorusinów i część żurawiejek spiewano po białorusku.
W boju krepkij, w miru sławnyj,
Dwadcat’ trietij – prawosławnyj.
Ref. Lance do boju…
24 Pułk Ułanów im. hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego
(KRAŚNIK, zmotoryzowany od 1937, Otok biały)
Pułk sformowano w 1920r. we Lwowie, ale już miesiąc później przeniesiony został na Lubelszczyznę.
Lance gubi, mało warty,
To jest pułk dwudziesty czwarty
Ref. Lance do boju…
Po zmotoryzowaniu:
Już nie konny, motorowy,
Zawsze dzielny i bojowy.
Ref. Lance do boju…
25 Pułk Ułanów Wielkopolskich
(PRUŻANA, Otok szkarłatny)
W latach dwudziestych Pułk miał dowódcę z bardzo energiczną małżonką.
Dawniej był to pułk bojowy,
Dziś nim rządzą białogłowy.
Ref. Lance do boju…
26 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. hetmana Jana Karola Chodkiewicza
(BARANOWICZE, Otok różowy)
Pułk sformowany w 1920r. w Poznaniu, słynął z „pruskiego” porządku. W walkach z bolszewickim Korpusem Gaj Chana pod Brodnicą w 1920r. Pułk zdobył min. 3 sztandary.
Gdzie koń chudy, ułan tłusty,
To jest pułk dwudziesty szósty.
Ref. Lance do boju…
27 Pułk Ułanów im. króla Stefana Batorego
(NIEŚWIERZ, Otok żółty)
Nieśwież to główna siedziba rodu Radziwiłłów, którzy spokrewnieni byli z królami hiszpańskimi – stąd Alfonsi i Juani. Jako jeden z najdalej na wschód wysuniętych garnizonów był uważany za miejsce zesłania. Straszono wysłaniem „do Horodzieji” od nazwy najblizszej stacji kolejowej.
Lejbgwardziści, donżuani,
To nieświescy są ułani.
Ref. Lance do boju…
Pułki Strzelców Konnych:
Strzelcy konni stanowili początkowo oddziały zwiadowcze przydzielane pułkom piechoty i nie cieszyli się wielką estymą. W 1924r. Pułki Strzelców stały się samodzielnymi jednostkami kawalerii i zostały „zrehabilitowane”.
Prawdę mówiąc między nami –
Strzelcy nie są ułanami
Ref. Lance do boju…
1 Pułk Strzelców Konnych
(GARWOLIN, zmotoryzowany od 1939, Otok amarantowy)
Bliskość Warszawy powodowała, że o przydział do Pułku starali się oficerowie z całej Polski.
Postać dziarska, tęga mina,
To są strzelcy z Garwolina.
Ref. Lance do boju…
2 Pułk Strzelców Konnych
(HRUBIESZÓW, Otok amarantowy)
Cienki w pasie, tęga głowa,
To są strzelcy z Hrubieszowa.
Ref. Lance do boju…
3 Pułk Strzelców Konnych im. hetmana polnego koronnego Stefana Czarnieckiego
(WOŁKOWYSK, Otok amarantowy)
Słabi w szabli, mocni w pysku,
To są strzelcy w Wołkowysku.
Ref. Lance do boju…
4 Pułk Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej
(PŁOCK, Otok amarantowy)
Oficerowie Pułku często gościli u Płockich mariawitów i „mandolinistek” czyli zakonnic z tego samego klasztoru. W 1920r. 3 szwadron 6 Pułku jazdy lwowskiej, później włączony do 4 Pułku Strzelców, brał udział w wyprawie kijowskiej; „batiary” to ochotnicy ze Lwowa.
Z mariawitą grywa w karty,
Strzelców konnych to pułk czwarty.
Ref. Lance do boju…
5 Pułk Strzelców Konnych
(DĘBICA, Otok biały)
Pod kocami dziewki chowa,
To jest piąty pułk z Tarnowa.
Ref. Lance do boju…
6 Pułk Strzelców Konnych im. hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego
(ŻÓŁKIEW, Otok biały)
Sformowany we Francji w 1919r. w 1 i 3 Pułku Szwoleżerów Armii gen. Hallera.
Z Francji swój początek bierze,
A wśród strzelców jest na przedzie.
Ref. Lance do boju…
7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich
(POZNAŃ – BIEDRUSKO, Otok biały)
Pułk odznaczył się – i poniósł duże straty – w 1920r., szczególnie w zagonie na Ciechanów.
Strzelcy, co nad Wartą stoją,
Zuchy, Niemców się nie boją.
Ref. Lance do boju…
8 Pułk Strzelców Konnych
(CHEŁMNO, Otok biały)
Pułk miał duże osiągnięcia sportowe, a pełniąc służbę na liniach demarkacyjnych był w stałej gotowości bojowej, nie jak „treny” czyli tabory.
Wyścigowcy i sportsmeny,
Ósmy strzelców to nie treny.
Ref. Lance do boju…
9 Pułk Strzelców Konnych im. gen. Kazimierza Pułaskiego
(GRAJEWO, Otok żółty)
Oficerowie bardzo dbali o wygląd.
Poznać pana po cholewie,
To dziewiąty pułk w Grajewie.
Ref. Lance do boju…
10 Pułk Strzelców Konnych
(ŁAŃCUT, zmotoryzowany od 1937, Otok żółty)
Pułk w okresie formowania miał duże problemy z zaopatrzeniem.
W jednym łapciu, w jednym bucie,
Chodzi strzelec po Łańcucie.
Ref. Lance do boju…
Dywizjony Artylerii Konnej (DAK-i):
(Otok czarny)
Z bolszewików lecą kłaki,
Gdy strzelają nasze daki
Ref. Lance do boju…
Pije, tańczy, kulą śwista,
To konny artylerzysta.
Ref. Lance do boju…
1 Bateria Konna w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii
(WŁODZIMIERZ)
Gołą dupą zgniecie jeża,
Podchorąży z Włodzimierza.
Ref. Lance do boju…
1 DAK im. gen. Józefa Bema
(WARSZAWA, Mazowiecka Brygada Kawalerii)
Dzielni chłopcy, choć nicponie
W pierwszym konnym dywizjonie
Ref. Lance do boju…
2 DAK im. gen. Józefa Sowińskiego
(DUBNO, Wołyńska Brygada Kawalerii)
A nasz dak numer dwa,
Każda panna w Polsce zna.
Ref. Lance do boju…
3 Lubelski DAK im. płk. Włodzimierza Potockiego
(PODBRODZIE, Wileńska Brygada Kawalerii)
Z artylerii konnej dzieci,
Najdzielniejszy jest dak trzeci.
Ref. Lance do boju…
4 DAK
(SUWAŁKI, Suwalska Brygada Kawalerii)
Z dumy rośnie moje serce,
Bo przodują w woltyżerce.
Ref. Lance do boju…
5 DAK
(OŚWIĘCIM, Krakowska Brygada Kawalerii)
Piąty dak, to armii kwiat,
Podziwia go cały świat.
Ref. Lance do boju…
6 DAK im. gen. Romana Sołtyka
(STANISŁAWÓW, Podolska Brygada Kawalerii)
Kto spod rosyjskiego znaku,
Idzie służyć w szóstym daku.
Ref. Lance do boju…
7 Wielkopolski DAK
(POZNAŃ, Wielkopolska Brygada Kawalerii)
Zawsze dumny, wielkopański,
To jest siódmy dak poznański.
Ref. Lance do boju…
9 DAK
– (najpierw numer 8, potem 9, znowu 8 i w końcu 14
(BARANOWICZE, Nowogródzka Brygada Kawalerii)
Jaki chcecie numer dajcie,
Żeśmy dzielni – pamiętajcie.
Ref. Lance do boju…
10 DAK
Ciężkie muszą być przeszkody,
Bowiem jestem bardzo młody.
Ref. Lance do boju…
11 DAK
(BYDGOSZCZ, Pomorska Brygada Kawalerii)
Jedenasty odparzony,
Do taborów przydzielony.
Ref. Lance do boju…
13 DAK
(KAMIONKA STRUMIŁOWA, Kresowa Brygada Kawalerii)
Zawsze dzielny, chociaż nowy,
To trzynasty dak morowy.
Ref. Lance do boju…
14 DAK
(BIAŁYSTOK, Podlaska Brygada Kawalerii)
O czternastym nic nie wiemy,
Nic też o nim nie powiemy.
Ref. Lance do boju…
Odział Wydzielony WP mjr. Hubala
ostatni regularny oddział polski w kampanii wrześniowej.
(BIELAWA, wigilia 1939)
U majora klawa wiara
piją wódzię, ćmią cygara.
Ref. Lance do boju…
Pułk Ułanów Karpackich
Chociaż Karpat nie widzieli,
To Karpackich miano wzięli.
Ref. Lance do boju…
10 Pułk Dragonów
Od Lanarku do Rzeszowa,
Rżnie dragonia motorowa.
Ref. Lance do boju…
16 Pułk Dragonów
Kawaleria bez ogonów,
To szesnasty pułk dragonów.
Ref. Lance do boju…
10 Pułk Huzarów Wołyńskich
Mało wozów, mało smarów,
To dziesiąty pułk huzarów.
Ref. Lance do boju…
******************
Żurawiejka zwana „ogólnokawaleryjską”:
Prawda to od wieków znana,
Nie masz pana nad ułana.
Ref. Lance do boju…
Choć strzelcy konni poddawali tę opinię w wątpliwość:
Rzecz to jest ogólnie znana,
Strzelec w dupie ma ułana.
Ref. Lance do boju…
*************
I podsumowanie, należne wszystkim,
którzy nie lubią żurawiejek:
Kto tradycji nie szanuje,
Niech nas w dupę pocałuje.
Ref. Lance do boju…
